باب:
النهبى بغير
إذن صاحبه.
30. İZNİ OLMAKSIZIN BİRİNİN MALINI YAĞMALAMAK
وقال عبادة:
بايعنا النبي
صلى الله عليه
وسلم أن لا
ننتهب.
Ubade şöyle demiştir: Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem bizden
yağmalamama sözü aldı.
حدثنا
آدم بن أبي
إياس: حدثنا
شعبة: حدثنا
عدي بن ثابت:
سمعت عبد الله
بن يزيد
الأنصاري،
وهو جده أبو
أمه، قال: نهى
النبي صلى
الله عليه
وسلم عن
النهبى والمثلة.
[-2474-] Adi İbn Sabit'ten rivayet edilmiştir: Abdullah İbn Yezıd
el-Ensari'nin şöyle dediğini işittim: -Abdullah İbn Yezid, Adi'nin anne
tarafından dedesiydi- Nebi Sallallahu
Aleyhi ve Sellem yağmalamayı ve musle (organ kesme)yi yasaklamıştır.
Tekrar: 5516
حدثنا
سعيد بن عفير
قال: حدثني
الليث: حدثنا
عقيل، عن ابن
شهاب، عن أبي
بكر بن عبد
الرحمن، عن
أبي هريرة رضي
الله عنه قال: قال
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (لا يزني
الزاني حين
يزني وهو
مؤمن، ولا
يشرب الخمر
حين يشرب وهو
مؤمن، ولا
يسرق حين يسرق
وهو مؤمن، ولا
ينتهب نهبة،
يرفع الناس
إليه فيها
أبصارهم، حين
ينتهبها وهو
مؤمن).
وعن
سعيد وأبي
سلمة، عن أبي
هريرة، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم: مثله،
إلا النهبة.قال
الفربري: وجدت
بخط أبي جعفر:
قال أبو عبد الله:
تفسيره: أن
ينزع منه،
يريد الإيمان.
[-2475-] Ebu Hureyre r.a.'den rivayet edilmiştir: Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem şöyle buyurdu: "Kişi zina ettiği sırada mu'min olarak zina etmez;
içki içtiği sırada mu'min olarak içmez; hırsızlık ettiği sırada mu'min olarak
hırsızlık etmez; insanların kendisine baka baka yağma yaptığı sırada mu'min
olarak yağma yapmaz."
Said'den ve Ebu Seleme’den Ebu Hureyre r.a. kanalıyla Hz. Nebi'in
aynen böyle buyurduğu nakledilmiştir. Ancak o rivayette "yağma"
maddesi yoktur.
Firebri şöyle demiştir: Ebu Cafer'in hattıyla şunu gördüm: Ebu
Abdullah şöyle demiştir: "Bunun tefsiri, kişi bunları yaptığı sırada
imanının ondan çekilip alınmasıdır. "
Tekrar: 5578, 6772, 6810
AÇIKLAMA: Yağmanın Hükmü : Yağma, kişi’nin kendisine ait olmayan bir
malı insanların gözü önünde almasıdır. Başkasının malını yağmalamak caiz
değildir. Konu başlığının ters anlamı, sahibi izin verdiğinde bunun caiz
olmasını gerektirir.
Yağmalanan şayi mal’a örnek olarak, bir topluluğa sunulan yemek
verilebilir.
Yemeği herkes kendi önünden yemelidir ve sofradakilerin rızası
olmaksızın başkasının önüne uzanmamalıdır. İbrahim en-Nehaı ve diğer bazı
fakihler de böyle bir kanaat belirtmişlerdir.
Düğünlerde Saçılan Para Ve Şekerlerin Hükmü
Malik ve bazı fakihler düğünde saçılan (para ve şeker) gibi
şeyleri kapışmayı da mekruh görmüşlerdir. Çünkü bu ya saçan kişinin orada
bulunan herkesin eşit olarak almasına izin verdiği şeklinde yorumlanır -ki bu,
eşitliği gerektirir, kapışma ise bunun tam tersini gerektirir- ya da herkes
neyi elde ederse ona sahip olacağı şeklinde yorumlanır. Bunun ise
geçerliliğiyle ilgili yorumlar farklı olmuş ve bundan dolayı mekruh
görülmüştür.
Bu konu Şirket (Ortaklık) bölümünde daha ayrıntılı bir şekilde
açıklanacaktır. (2490. hadis)
باب: كسر
الصليب وقتل
الخنزير.
31. HAÇ KIRMAK VE DOMUZ ÖLDÜRMEK
حدثنا
علي بن عبد
الله: حدثنا
سفيان: حدثنا
الزهري قال:
أخبرني سعيد
بن المسيب:
سمع أبا هريرة
رضي الله عنه، عن رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
قال: (لا تقوم الساعة
حتى ينزل فيكم
ابن مريم
حكما، مقسطا، فيكسر
الصليب،
ويقتل الخنزير،
ويضع الجزية،
ويفيض المال
حتى لا يقبله
أحد).
[-2476-] Ebu Hureyre r.a.'den rivayet edilmiştir. Allah Resulü Sallallahu
Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur: "Meryem'in oğlu aranıza adaleti
sağlayan bir hakem olarak indirilip haç'ı kırıncaya, domuzu öldürünceye,
cizyeyi kaldırıncaya ve mal, hiç kimse kabul etmeyecek derecede çoğalıncaya dek
kıyamet kopmaz."
AÇIKLAMA: Bu hadisin açıklaması Enbiya (Nebiler)
bölümünde gelecektir.(3448. hadis) Buhari bu hadisi burada zikrederek şuna
işaret etmiştir: Domuz öldüren veya haç kıran kişi bunu tazmin etmez. Çünkü bu
zaten yapılması emredilen bir fiildir. Çünkü Hz. Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem Hz. İsa'nın bunu yapacağını haber vermiştir.
Hz. İsa, yeryüzüne indiği zaman bizim Nebiimizin getirdiği
İslami ahkam üzere hükmedecektir. Nitekim bunun açıklaması ileride gelecek.
Şu açıktır ki, haç kırmanın caiz olması, Müslümanlarla
savaştıkları sırada veya sayıca alışılmış sınır aşıldığı zaman söz konusudur.
Bu sınır aşılmamış ise bir Müslüman bir haçı kırdığı zaman tazmin etmesi
gerekir. Çünkü onlar, bu halleriyle kabul edilmeleri karşılığında cizye
vermektedirler. Hz. İsa'nın bütün haçları kıracak olmasındaki incelik de budur.
Çünkü o, cizye verilmesini kabul etmeyecektir.
Bu, Hz. İsa'nın, Nebiimiz Hz. Muhammed'in dinine ait bir hükmü
kaldıracağı anlamını taşımaz. Hükmü kaldıran, Nebiimizin diliyle bizim
dinimizdir. Çünkü Hz. Nebi bunu haber vermiş ve onaylamıştır.
باب: هل تكسر
الدنان التي
فيها الخمر،
أو تخرق
الزقاق.
32. ŞARAP FIÇILARI KIRILIR MI VEYA DERİ'DEN OLANLAR YIRTILIR MI?
فإن كسر
صنما، أو
صليبا، أو
طنبورا، أو ما
لا ينتفع
بخشبه.وأتي
شريح في طنبور
كسر، فلم يقض
فيه بشيء.
Bir kimse bir put'u veya haç'ı veya tanburu ya da tahtası işe
yaramayan bir şeyi kırarsa (bunun hükmü nedir?) Şureyh'e kırılmış bir tanbur
getirilmiş ve tazmin edilmesine hükmetmemiştir.
حدثنا
أبو عاصم
الضحاك بن
مخلد، عن يزيد
بن أبي عبيد،
عن سلمة بن
الأكوع رضي
الله عنه: أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم رأى
نيرانا توقد يوم
خيبر، قال:
(على ما توقد
هذه النيران).
قالوا: على الحمر
الإنسية، قال:
(اكسروها
وأهرقوها).
قالوا: ألا
نهريقها
ونغسلها؟ قال:
(اغسلوا).
[-2477-] Seleme İbn Ekva r.a.'dan rivayet edilmiştir: Nebi Sallallahu
Aleyhi ve Sellem Hayber savaşında yakılmış ateşler gördü. "Bu ateşlerde ne
pişiriliyor" buyurdu. "Evcil eşekler pişiriliyor" dediler. Nebi
Sallallahu Aleyhi ve Sellem: "Kapları kırın ve içindekini dökün"
buyurdu. "İçindekini döküp kapları yıkasak olmaz mı?" dediler. Nebi
Sallallahu Aleyhi ve Sellem: "Yıkayabilirsiniz" buyurdu.
Tekrar: 4196, 5497, 6148, 6331, 6891
حدثنا
علي بن عبد
الله: حدثنا
سفيان: حدثنا
ابن أبي نجيح،
عن مجاهد، عن
أبي معمر، عن
عبد الله بن
مسعود رضي
الله عنه قال: دخل
النبي صلى
الله عليه
وسلم مكة،
وحول الكعبة
ثلاثمائة
وستون نصبا،
فجعل يطعنها
بعود في يده،
وجعل يقول:
{جاء الحق وزهق
الباطل} الآية.
[-2478-] Abdullah İbn Mes'ud r.a.'den rivayet edilmiştir: Nebi Sallallahu
Aleyhi ve Sellem Mekke'ye girdiğinde Kabe'nin etrafında tam 360 put
vardı.Elindeki bir sopayla putları devirip devirip yıktı. Yıktığı sırada da:
"Hak geldi, batıl yıkılıp gitti" [İsra 81] ayetini okuyordu.
حدثنا
إبراهيم بن
المنذر: حدثنا
أنس بن عياض، عن
عبيد الله، عن
عبد الرحمن بن
القاسم، عن أبيه
القاسم، عن
عائشة رضي
الله عنها: أنها
كانت اتخذت
على سهوة لها
سترا فيه
تماثيل،
فهتكه النبي
صلى الله عليه
وسلم، فاتخذت
منه نمرقتين،
فكانتا في
البيت يجلس
عليهما.
[-2479-] Aişe r.anha'dan rivayet edilmiştir: Aişe, odasındaki bir raf'a
resimli bir perde takmıştı. Hz. Nebi onu yırttı. Bunun üzerine Aişe onun
kumaşından iki minder yaptı. O minderler odada dururdu ve Hz. Nebi üzerinde
otururdu.
Tekrar: 5954, 5955, 6109
AÇIKLAMA: Buhari konu başlığını "Şarap fıçıları
kırılır mı, deriden olanlar Itulumlar yırtılır mı" şeklinde koymuş ve
bunun hükmünü açıklamamıştır. Çünkü bu konuda güvenilen görüş, ayırım yapılması
yönündedir: Şöyle ki kapların içindeki içki dökülüp kaplar yıkandığı zaman
temizlenecek ve kullanılabilecekse telef edilmesi caiz olmaz.
Kullanılamayacaksa caiz olur.
Konu İle İlgili Diğer Rivayetler.
1.Buhari, "fıçıların kırılması" ile Tirmizi'nin Ebu
Talha'dan rivayet ettiği şu hadise işaret etmiş gibidir: "Ey Allah'ın
Nebisi! Korumam altındaki yetimler için şarap satın aldım" dedi. Nebi (s.a.v.)
"Şarabı dök ue fıçılan kır" buyurdu.
2. Buhari, "deriden olan kapların yırtılması" ile de
Ahmed İbn Hanbel'in naklettiği şu rivayete işaret etmiştir: Abdullah İbn
Ömer'in şöyle dediği rivayet edilmiştir: Nebi (s.a.v.) bir bıçak alıp pazar
yerine çıktı. Orada Şam'dan getirilmiş deri şarap kapları vardı. Bıçakla o
kapları kesti.
Buhari, eğer sabit olmuşlarsa bu iki hadise işaret etmiştir.
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem fıçıların kırılmasını ve deri
şarap kaplarının yırtılmasını sahiplerine ceza olsun diye emretmiştir. Yoksa bunlar,
yıkandıktan sonra kullanılabilir. Nitekim konunun ilk hadisi olan Seleme hadisi
bunu göstermektedir.
Kişi bir putu veya haçı veya tanburu ya da tahtası işe yaramayan
bir şeyi kırdığında tazmin etmesi gerekir mi, gerekmez mi? Putun ve haçın ne
olduğu bilinmektedir ve tahtadan, demirden, bakırdan vb. maddelerden yapılır.
Tanbur müzik aletlerinden biridir.
Musannif Buhari bu konuda üç hadise yer vermiştir: Bunlardan
ilki içinde evcil eşek eti pişirilmiş olan tencerelerin yıkanması ile ilgili
olan Seleme İbn Ekva' hadisidir. Zebaih (Boğazlanan hayvanlar/kurbanlar)
bölümünde bu hadis üzerinde ayrıntılı olarak durulacaktır. İbnü'l-Cevzi şöyle
demiştir: Hz. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem onlara tencereleri kırmaları
emri ile, yenilmesini yasaklamış olduğu bir şeyi pişirdiklerinden dolayı hükmü
ağırlaştırmayı kastetmiştir. Onların, emrine boyun eğdiklerini görünce de
kapl?rın yıkanmasını yeterli görmüştür.
Bu hadis, içinde evcil eşek eti pişirilmiş olan kapların
temizlenmesinin mümkün olmadığını iddia edenlere karşı bir cevaptır. Çünkü
tencerenin içindeki eşek etinin yıkandığı su tencereyi temizler. Hz. Nebi
Sallallahu Aleyhi ve Sellem de o kapların yıkanmasına izin vermiştir. Bu
kapların temizlenebileceğini gösterir.